Folate và axit folic là các dạng khác nhau của vitamin B9. Mặc dù có sự khác biệt rõ ràng giữa hai tên, nhưng chúng thường được sử dụng thay thế cho nhau. Trên thực tế, có rất nhiều sự nhầm lẫn về axit folic và folate, ngay cả giữa các chuyên gia. Bài viết này sẽ giải thích sự khác biệt giữa axit folic và folate.
Vitamin B9
Vitamin B9 là một chất dinh dưỡng thiết yếu có tự nhiên dưới dạng folate. Nó phục vụ nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể của bạn. Ví dụ, nó đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của tế bào và sự hình thành DNA. Mức độ vitamin B9 thấp có thể dẫn đến việc tăng nguy cơ mắc một số tình trạng sức khỏe như:
- Tăng homocysteine. Mức homocysteine cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
- Dị tật bẩm sinh. Mức folate thấp ở phụ nữ mang thai có liên quan đến các bất thường khi sinh, chẳng hạn như dị tật ống thần kinh.
- Nguy cơ ung thư. Hàm lượng folate kém cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư.
Vì những lý do này, việc bổ sung vitamin B9 là cần thiết.
Folate là gì?
Folate là dạng vitamin B9 tự nhiên. Tên của nó có nguồn gốc từ chữ Latin "folium", có nghĩa là lá. Trên thực tế, các loại rau lá là một trong những nguồn cung cấp folate tốt nhất. Folate là tên chung cho một nhóm các hợp chất có liên quan với các đặc tính dinh dưỡng tương tự.
Dạng hoạt động của vitamin B9 là một folate được gọi là axit levomefolic hoặc 5-methyltetrahydrofolate (5-MTHF). Trong hệ thống tiêu hóa của bạn, hầu hết folate trong chế độ ăn uống được chuyển đổi thành 5-MTHF trước khi đi vào máu của bạn
Axit folic là gì?
Axit folic là một dạng tổng hợp của vitamin B9, còn được gọi là axit pteroylmonoglutamic. Nó được sử dụng trong các chất bổ sung và được thêm vào các sản phẩm thực phẩm chế biến, chẳng hạn như bột mì và ngũ cốc ăn sáng.
Không giống như folate, không phải tất cả axit folic bạn tiêu thụ đều được chuyển đổi thành dạng hoạt động của vitamin B9 - 5-MTHF - trong hệ tiêu hóa của bạn. Thay vào đó, nó cần được chuyển đổi trong gan của bạn hoặc các mô khác. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra chậm và không hiệu quả ở một số người. Sau khi bổ sung axit folic, cơ thể bạn cần có thời gian để chuyển đổi tất cả thành 5-MTHF.
Ngay cả một liều nhỏ, chẳng hạn như 200-400 mcg mỗi ngày, có thể không được chuyển hóa hoàn toàn cho đến khi bạn uống liều tiếp theo. Vấn đề này có thể trở nên tồi tệ hơn khi ăn thực phẩm tăng cường cùng với các chất bổ sung axit folic. Kết quả là, axit folic chưa chuyển hóa thường được phát hiện trong máu của mọi người, ngay cả khi ở trạng thái nhịn ăn. Đây là một nguyên nhân đáng lo ngại, vì nồng độ axit folic không chuyển hóa cao có liên quan đến một số vấn đề sức khỏe. Tuy nhiên, một nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung axit folic cùng với các vitamin B khác, đặc biệt là vitamin B6, giúp quá trình chuyển đổi hiệu quả hơn.
Axit folic không chuyển hóa có hại không?
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng nồng độ axit folic không chuyển hóa tăng cao về lâu dài có thể có những tác động xấu đến sức khỏe:
- Tăng nguy cơ ung thư. Mức độ cao của axit folic không được chuyển hóa có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào chứng minh rằng axit folic chưa chuyển hóa làtác nhân trực tiếp gây ung thư.
- Thiếu B12 không được phát hiện kịp thời. Ở những người cao tuổi, nồng độ axit folic cao có thể che giấu sự thiếu hụt vitamin B12. Thiếu hụt vitamin B12 không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ và làm suy giảm chức năng thần kinh.
Mặc dù lượng axit folic cao là một vấn đề đáng lo ngại, nhưng tác động đến sức khỏe vẫn chưa rõ ràng và cần có các nghiên cứu sâu hơn.
Nguồn cung cấp vitamin B9 tốt nhất là gì?
Tốt nhất bạn nên bổ sung vitamin B9 từ thực phẩm toàn phần. Thực phẩm giàu folate có măng tây, quảbơ, cải Brussels và các loại rau xanh như cải bó xôi và rau diếp. Tuy nhiên, đối với một số người, chẳng hạn như phụ nữ mang thai, bổ sung là một cách dễ dàng để đảm bảo cung cấp đủ lượng vitamin B9.
Kết luận
Folate là dạng tự nhiên của vitamin B9 trong thực phẩm, còn axit folic là dạng tổng hợp. Bổ sung nhiều axit folic có thể dẫn đến tăng nồng độ axit folic chưa chuyển hóa trong máu. Một số nhà nghiên cứu suy đoán rằng điều này có thể có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe theo thời gian, nhưng cần có các nghiên cứu sâu hơn trước khi có thể đưa ra kết luận chắc chắn.
Nguồn: healthline